Skip to main content
Informatief

Ted Troost: Terug naar de eenvoud

Met het recente overlijden van Ted Troost, in november 2024, verliezen we een visionair en pionier in de haptonomie. Dit artikel, oorspronkelijk gepubliceerd begin 2022, biedt een bijzondere inkijk in zijn werk en zijn inspirerende visie. Ted’s boodschap was helder en krachtig: “Terug naar de eenvoud, naar voelen, naar het hier en nu.” Zijn unieke aanpak liet diepe indrukken achter en transformeerde het leven van velen.

  • Frans Hoendervangers

Gepubliceerd op

27 november 2024

Deel dit artikel

Ted Troost

Mijn kennismaking met Ted Troost was in 1983, toen ik startte met de opleiding Haptonomie Alpha. In de Nieuwe Doelen in Rotterdam, waar de opleiding toen gevestigd was, klom hij op het podium en zei: ‘Als je met deze opleiding start dan gaat de geest uit de fles en gaat er nooit meer in’. Deze uitspraak beloofde een opleiding die je leven zou veranderen en dit is in mijn geval ook gebleken. Het voelde als thuiskomen, en daar heeft Ted ook een belangrijke bijdrage in gehad. Door zijn eenvoud, maar heel aanwezige zijn en aanspreken in wie je bent. ‘Ben gewoon jezelf’, zei hij tegen mij. Heel simpel gezegd. Maar voor mij, die goed doen hoog in het vaandel had, best lastig toen.

Met mijn ervaringen met Ted in het achterhoofd was ik heel erg benieuwd wat de deelnemers aan de Masterclass hadden meegemaakt. Is Ted nog steeds de man zoals ik hem ken in hoe hij de haptonomie handen en voeten geeft? Astrid Mols, Floortje Schut, en Harry van Nie hebben de masterclass gevolgd en delen hun belevenissen.

Intentie

ledereen had een eigen motivatie om de masterclass te volgen. De gelegenheid om Ted Troost aan het werk te zien en van hem te mogen leren, was voor Astrid de reden waarom ze deelnam. Op de een of andere manier kwam zijn naam, net voor zij zich inschreef, op allerlei manieren op haar pad en dat voedde haar nieuwsgierigheid.

Terug naar de eenvoud. Daarvoor deed Floortje mee aan de masterclass van Ted Troost, met Eric Elbers als inspirerende en onmisbare facilitator. Drie dagen masterclass, met steeds een maandje ertussen waarin de opgedane ervaringen konden bezinken en landen. Floortje las in 2015, het jaar dat ze in contact kwam met de haptonomie, het boek Het lichaam liegt nooit van Ted Troost.

In het voorwoord schrijft Ted: ‘Ik denk simpel. Ik denk dat het leven simpel in elkaar zit, maar wij maken het met z’n allen heel ingewikkeld’

Floortje hierover: ‘Dat herkende ik wel, dat ingewikkeld maken; ik doe te veel, te vaak. Terug naar de eenvoud, dat wilde ik. Terug naar het voelen en doorvoelen, naar openen en sluiten, naar basispresentie. Ik wil ervaren hoe Ted te werk gaat. Hoe doet hij wat hij doet?’

Voor Harry was het vooral interessant om van iemand les te krijgen die van de oorspronkelijke lichting is van Frans Veldman. Als je al wat langer meedraait in het vak dan is het een uitdaging om nog interessante nascholingen te vinden.

Verwachtingen

Ted heeft de masterclass al verschillende keren gegeven. Er gingen al veel verhalen van eerdere deelnemers over hoe mooi en bijzonder het was, maar ook was er een enkele negatieve ervaring over het aanraken aan de bank. Harry vond het daardoor ook spannend. ‘Ik denk dan telkens weer: en nou gaat iemand zeggen dat ik er echt helemaal niets van kan. Is wel wat hé, ik ben inmiddels 30 jaar bezig met haptonomie en sinds 2000 als haptotherapeut gevestigd. Het blijft
een bijzonder vak waarin je altijd op zoek bilijft, althans, ik wel.’

‘Vanuit de opleiding die ik gevolgd heb, heb ik de aanraking op een bepaalde manier geleerd’, zegt Astrid. ‘Elke opleiding heeft daarin weer een eigen inbreng. Ted Troost zit al zo lang in het vak, komt van de oorsprong van de haptonomie, waar het ontstaan is. Ik was erg benieuwd hoe hij met aanraking omging en ook wat dat mij kon brengen, als aanvulling op de manier die ik gewend was.’

Vragen over de achtergrond, het hoe en waarom werden tijdens de masterclass niet altijd meteen – of helemaal niet – beantwoord. Blijkbaar een kwestie van ervaren in plaats van weten. Floortje: ‘Toch kon ik het niet nalaten om aan Ted te vragen waarom hij de ene vrouw op de bank (nogal stevig) bij haar kuiten greep en een ander heel zachtjes bij haar hoofd aanraakte. Als antwoord gaf Ted: “Dat ruik ik”. Daar moest ik het mee doen (nou ja, ik durfde niet door te vragen). Later had ik toch iets aan dat antwoord. Ik kwam er namelijk achter dat als ik mijn omgeving en de ander probeer te ruiken, ik present ben. Als ik ruik, dan adem ik, dan voel ik mijn lijf en ben ik minder aan het denken. Dan ga ik veel meer intuitief te werk.

Voor mij is dat een gouden tip.’

Verwondering

Voor alle deelnemers is de grootste eyeopener de eenvoud, back to the basics. ‘Aanraken en ervaren en dan delen wat je meemaakt, als aanraker, als aangeraakte, als omstander. En niet verzanden in oefeningen en zo meer’, zegt Harry. De masterclass voelde als een weer teruggaan naar de oorsprong, ook voor jezelf. Teruggaan naar de puurheid van wat het lijf te vertellen heeft. Een verdieping in het zuiver kijken, op andere manieren waarnemen, voelen. En dat ook inbrengen op de bank. Astrid: ‘Dat heb ik natuurlijk ook wel eerder geleerd maar met de ervaring die ik inmiddels heb, voelde dit terug heel puur. Die puurheid voelde ik ook, toen ik op de uitnodiging die Ted Troost voelbaar maakte in de groep reageerde en op hem afliep, contact maakte, zijn handen vastpakte. Ik voelde het
enthousiasme van in contact zijn met de ander, dat ik herkende van toen ik kind was. Alsof ik kwispelde, zei Eric Elbers. Dat enthousiasme en plezier in het werken met haptonomie heb ik erg gevoeld bij mezelf tijdens de masterclass. Dat is opnieuw wakker gemaakt. En voor mij een grote eyeopener. Dat kan haptonomie dus doen.’

Floortje geeft ook een voorbeeld. ‘We raakten veel aan tijdens de masterclass en daarbij gebeurde er veel. Zo lag een deelneemster er tijdens een aanraaksessie op de bank wel erg ontspannen bij. Als een poes bij de kachel lag ze heerlijk weg te soezen. Ted raadde de aanraakster aan met twee handen op de rug van de vrouw te gaan springen. “Een beetje alsof je bokje springt”, zei hij. Niet erover natuurlijk, maar de bedoeling was wel dat de aanraker flink voelbaar afzette.
Om vervolgens datzelfde te doen bij haar benen, billen, over de hele achterkant van haar lijf. De vrouw op de bank werd er heel vitaal van, net als de aanraakster trouwens. Heerlijk om te zien en mee te voelen hoeveel blije en vitale energie er in de ruimte kwam. Niets nieuws eigenlijk, maar toch weer een eyeopener om te ervaren dat die vitaliteit en blijheid aanstekelijk zijn, dat het verder draagt dan de aanraakster en de aangeraakte. Dat dat gevoel in de hele ruimte mee resoneerde.’

HIER

Weet je waar je bent?

Je bent hier, terwijl je leest.

Waar is hier? ‘t ls waar je lichaam is.

Kijk! Je lichaam is altijd hier.

Hoe je dat weet?

Je zintuigen verbinden je lichaam met hier.
Die twee zijn altijd met elkaar verbonden.
Wat rond je lichaam is, is hier.

Je bent nooit ergens anders dus dan hier.
Hier ben je geboren, hier ben je thuis.

Hier is waar je leeft en sterft.

Je bent nooit weg geweest.

Je kan niet weg van hier.

En daar? Waar is daar?

Over daar kan je hier alleen maar denken,
Alleen hier praat je over daar,

Maar daar, daar ben je nooit.

Is hier groot of klein?

Hier is zover je zintuigen reiken.

Soms is dat ver en soms dichtbij.

Hier heeft geen vaste omvang.

Het krimpt en breidt zich uit.

Soms let je niet op hier

Maar maakt dat uit?

Al loop je nog zo vaak te dromen

En te denken over daar,

Ook dat gebeurt steeds hier.

Hier is je werkveld.

Wat je doet, dat doe je hier.

Hier ben je altijd bezig,

Hier koester je verwachtingen,

Vervuld van hoop en vrees.

Hier komen ook herinneringen op,

En ben je blij of teleurgesteld

Dat je hier bent.

Hier staat nooit stil, is voortdurend in beweging,
Soms grote, soms onstuimige beweging,
Soms zo langzaam dat het op stilstand lijkt,
Zoals de wijzers van een klok bewegen.
Kunstig afgestemd op de rondgang van de zon,
Ontleen je aan die beweging het idee van tijd.
Maar hier duurt niet lang of kort.

Hier bestaat geen tijd, alleen beweging.
Weet je nu waar je altijd bent?

Dan kan je het hier bij laten,

En je ontspannen

In de voortdurende beweging hier.

Auteur: Han de Wit

Openheid

Wat Harry heeft geraakt, is de scherpte en ook kwetsbaarheid van Ted. ‘Met zijn 85 jaar jong is hij wat broos, maar zo vol aandacht en zo liefdevol.’ De grootste boodschap is de eerlijkheid: benoem wat je raakt, wat je opvalt, spreek jezelf uit. Elke keer het aanraken en dan merken hoe er met kleine aanwijzingen van Ted een verdieping in kwam, heeft Astrid geraakt. Zo veel bijzondere momenten waren er. Heel mooi hoe het voelbaar was dat iedereen in de ruimte ‘aan’ was en daardoor de aanraking een laag dieper ging. Dat was ontroerend. Er was een gezamenlijke ruimte van zo’n 15 personen. Astrid: ‘Bij mezelf voelen dat ik zo gemakkelijk plezier kan hebben in de aanraking was verhelderend. Het hoeft allemaal niet zo serieus. Die neiging heb ik namelijk
wel. Alles wat ervoor nodig is, is even springen (dat liet Ted me doen) en mijn eigen energie voelen.’

Floortje heeft ervaren hoe mooi het is om samen in een ruimte te zijn en je aangeraakt te voelen. Voelen gaat echt verder dan je eigen lijf. ‘Ik vind het elke keer weer prachtig om te ervaren dat dit zo werkt.’

Terug naar de eenvoud

Wat de deelnemers allemaal hebben ervaren is de kracht van de aanraking. Harry vat het samen: ‘Stop met van alles moeten en willen, met methodisch denken. Aanraken en luisteren en teruggeven wat je voelt. Alles draait om wat je voelt.’

Astrid vult aan dat ze een heel arsenaal erbij heeft gekregen van hoe je om kan gaan met contact, zowel op de bank als daarbuiten. Het is een uitbreiding van ieders aanbod. Wat Astrid vooral meeneemt is het ‘blijven spelen’. ‘Voor mij is het belangrijk het een beetje luchtig te houden, te spelen, de focus ook op
de omgeving buiten mij en de cliént te houden. Ik raak veel meer aan bij de benen en soms spring ik of beweeg ik met de benen. Nog meer ben ik gaan vertrouwen op wat ik inbreng aan de bank. Dat is echt dankzij de masterclass.’

Op dag drie opende Eric de dag met een gedicht van Han de Wit: Hier. Een gedicht over in het hier en nu zijn. Floortje vond het heel ontroerend,
omdat ze zoveel dankbaarheid voelde om in de masterclass te zijn, met zoveel mooie mensen. ‘Wat is de haptonomie toch magisch en doodgewoon tegelijkertijd!’

Dit artikel is eerder gepubliceerd in Haptonomisch Contact HC2022-2
Lees ook In Memoriam Ted Troost 1936-2024

Lees meer over haptotherapie en haptonomie of zoek een haptotherapeut bij jou in de buurt.

Wist je dat er veel onderzoek is uitgevoerd op het gebied van haptonomie en haptotherapie ?

  • Dit artikel is eerder gepubliceerd in Haptonomisch Contact HC2022-2
  • Lees ook In Memoriam Ted Troost 1936-2024
  • Wist je dat er veel onderzoek is uitgevoerd op het gebied van haptonomie en haptotherapie ?